PS, HP, KM? - mały przewodnik po jednostkach mocy

Koń jaki jest - każdy widzi, ale czy na pewno? Konie koniom nie równe. Motobanda dochodzi do ładu z jednostkami określającymi moc motocykla.

Zaczęło się u schyłku XVIII wieku od Jamesa Watta - szkockiego inżyniera, wynalazcy silnika parowego. Watt określił moc swojej maszyny parowej w odniesieniu do pracy koni. 1 koń mechaniczny (HP - horse power, zwany też "koniem parowym") oznaczał, że maszyna wykonywała taką samą pracę w takim samym czasie, jak jeden koń obsługujący wyciągarkę węgla. Jeden koń osiągał wg. Watta 33 lbt.-ft (funt siły na stopę) pracy na minutę. Generalnie - system anglosaski ssie.

W Europie zwykło się stosować zapis w kW. Jednostka mocy w układzie SI została nazwana watem (W) na cześć Watta. Na szczęście została zdefiniowana za pomocą bliższych nam jednostek. Moc to ilość pracy w czasie, czyli 1W = jeden joule (jednostka pracy) na sekundę. W przypadku motocykli najczęściej używa się wartości kW, czyli 1000W.

Z jakiegoś powodu ten klarowny zapis oparty na jednostkach układu SI nie przemawia tak łatwo do naszej wyobraźni i często stosujemy metryczne konie mechaniczne. KM lub PS (z niem. Pfeerdestarke) powstały w Niemczech jako odpowiednik angolskich HP. Tym razem moc 1KM odpowiada mocy zaprzęgu z jednym koniem. A masę zaprzęgu określono na 75 kg.

1 KM = 75 kgfm/s = 735,49875 W

czyli 1 KM = 0,735 kW

a w druga stronę 1.36KM = 1kW

Koń "anglosaski" różni się od "kontynentalnego" o 0,015. Ta drobna różnica na szczęście mieści się w błędzie pomiaru i nie wpływa znacząco na dokładność określania mocy motocykla. A w każdym razie do czasu, aż nie zaczną osiągać 1000 KM ; )

Do jednostek mocy dochodzą jeszcze bhp (Brake Horse Power) - czyli liczba koni mechanicznych wyciągniętych na hamowni. Jest ona bliższa rzeczywistej mocy maksymalnej motocykla.

PS, KM na kW