Cagiva - włoska firma istniejąca od 1950 roku, założona rzez Claudio Catiglioni w Varese. Przez pierwsze trzy dekady działalności Cagiva zajmowała się handlem częściami metalowymi, do 1978 kiedy to założono team wyścigowy Cagiva. W październiku 1978 roku Cagiva kupuje od przedsiębiorstwa Aermacchi/AMF-Harley-Davidson fabrykę Schiranna i rozpoczyna produkcję motocykli. W latach 80. pod skrzydłami Cagivy znajdowały się takie marki jak Ducati, MV Agusta, Husqvarna i Moto Morini. Cagiva po dziś uchodzi za ikonę stylu włoskich motocykli.
Najbardziej znanym modelem tej marki jest nieśmiertelna Mito. Dwusuwowy motocykl zdobył rzeszę fanów również w Polsce. Chronologię serii Mito (dość zawiłą) przedstawiamy poniżej:
- 1990 - Cagiva Mito I pojawia się na rynku
- 1993 - wchodzi poprawiona wersja - Cagiva Mito II z 40mm odwróconym widelcem przednim i czterotłoczkowym zaciskiem Brembo na przedniej tarczy hamulcowej.
- 1994 - pojawia się Cagiva Mito Evo (EV, Evoluziono, Evolution) - z designem inspirowanym Ducati 916. Dwa warianty: Evo I charakteryzująca się trójramiennymi felgami i 7-przełożeniową skrzynią biegów, oraz Evo II - felgi sześcioramienne i 6-przełożeniowa skrzynię biegów. Produkcja tej serii została zakończona w 2009 roku.
- 1998 - zaprezentowano Mito 125 w wersji naked, czyli Cagivę Planet 125. Planet produkowana była do 2003 roku, po którym zastąpił ją Raptor 125.
- 2005 - Cagiva Mito SP525 - limitowana wersja torowa,
- 2008 - drogowa wersja Cagivy Mito SP525.
Projekt Mito z 1994 wyszedł spod ręki Massimo Tamburini - projektanta odpowiedzialnego za design Ducati 916 (którego Mito jest faktycznie miniaturką). Tamburini w swoim projekcie dość śmiało zerwał z wytycznymi klasycznej szkoły projektowania włoskich motocykli i mocno skłonił się ku designowi znanemu z motocykli japońskich. Wygląd Cagivy Mito z 1994 roku pozostaje główną wytyczną wizualną dla kolejnych wersji tego modelu.
Cagiva Mito od samego początku konkurowała z Aprilią RS125. Wraz z zarzuceniem produkcji nowych motocykli z silnikami dwusuwowymi zakończyła się pewna era w świecie włoskich 125, której symbolami były serie Mito i RS. Więc teraz konkuruje z Aprilią RS4.
